Lịch sử vàng thế giới
Vàng là kim loại sở hữu những đặc tính vô địch, nhưng nó cũng chẳng có vai trò gì cho đến khi con người tìm ra, đào, tinh luyện và buộc nó phục vụ cho những nhu cầu của mình.
Dưới đây là những mốc thời gian đáng nhớ trong lịch sử của vàng, theo tổng hợp của Hội đồng Vàng Thế giới.
Năm 3600 trước công nguyên
Khối vàng đầu tiên được nung chảy
Những người thợ vàng ở Hy Lạp là những người đầu tiên nung quặng vàng để lấy được vàng từ bên trong. Họ dùng những ống thổi lửa làm bằng đất sét chống lửa để duy trì nhiệt độ cho lò nung.
Năm 2600 trước công nguyên
Những trang sức vàng đầu tiên ra đời
 |
Những người thợ vàng tại Mesopotamia cổ đại ( nước Iraq ngày nay) đã tạo ra một trong những đồ trang sức bằng vàng đầu tiên của con người. Đó là một chiếc vòng cổ làm từ đá carnelian màu xanh da trời có gắn những miếng vàng hình chiếc lá.
Năm 1200-1500 trước công nguyên
Sự cải tiến trong việc làm đồ trang sức
Các thợ thủ công đã phát triển kĩ thuật nung đồ trang sức mới, giúp cải thiện độ cứng và sự đa dạng màu của vàng. Nhờ đó, thị trường cho sản phẩm làm từ vàng càng ngày càng được mở rộng.
Năm 950 trước công nguyên
Solomon xây dựng lâu đài vàng
Khi nữ hoàng Sheba của Yemen đem tặng vua Solomon của Israel 2.500 kilogram vàng, thì tổng số vàng mà vị vua này sở hữu đã lên tới 5.700 kg. Vì vậy, ông đã cho sử dụng một phần tài sản của mình để xây nên lâu đài dát vàng nổi tiếng này.
Năm 600 trước công nguyên
Vàng được dùng trong nha khoa
Lần đầu tiên vàng được dùng trong nha khoa là khi những người Etruscan khi họ đảm bảo an toàn cho việc thay răng bằng các sợi dây bằng vàng. Độ tương hợp sinh học cao, khả năng dát mỏng dễ dàng và tính chống ăn mòn tốt làm cho vàng trở nên hết sức hữu dụng trong nha khoa.
Năm 564 trước công nguyên
Đồng tiền vàng đầu tiên xuất hiện
 |
Vua Croesus đã cho phát triển công nghệ tinh luyện vàng để đúc ra đồng tiền vàng tiêu chuẩn đầu tiên trên thế giới. Với trọng lượng như nhau cho tất cả các đồng tiền, Croesids đã trở thành đơn vị tiền tệ được chấp nhận và sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới.
Năm 300 trước công nguyên
Lần đầu tiên dùng hạt nano vàng
Người La Mã đã sử dụng vàng để tạo ra màu sắc đặc biệt cho chiếc cốc Lycurgus nổi tiếng. Họ đã đun chảy bột vàng trong thủy tinh và làm nó khuếch tán ra xung quanh. Sự khúc xạ ánh sáng đã làm cho chiếc cốc này có màu đỏ rực rỡ.
Năm 1300
Tiêu chuẩn về vàng được thiết lập
Hệ thống tiêu chuẩn đầu tiên trên thế giới nhằm nghiên cứu và đảm bảo chất lượng các kim lại quý đã được thành lập tại Goldsmith's Hall ở london. Đây cũng là nơi đặt trụ sở của Phòng phân tích kim loại quý London ngày nay.
Năm 1370
Cơn khát vàng đầu tiên trong lịch sử
Trong khoảng thời gian 1370-1420, rất nhiều mỏ vàng lớn quanh khu vực châu Âu trở nên gần như cạn kiệt. Việc đào đãi và sản xuất vàng tại vùng này giảm mạnh đến mức gây ra cả một thời kì mà người ta gọi là “Cơn khát vàng lịch sử”.
Năm 1422
Năm kỷ lục tại Venice
Sở đúc tiền Venice đã lập kỷ lục khi cho sản xuất 1,2 triệu đồng tiền vàng từ 4,26 tấn vàng lấy tại châu Phi và Trung Á. Những đồng xu nhỏ này nhanh chóng trở nên phổ biến vì dễ đúc và giá trị lớn.
Năm 1511
Đội quân xâm lược của vua Ferdinand
Vua Ferdinand của Tây Ban Nha đã nói: “Phải lấy được vàng, nhân đạo được thì càng tốt, nhưng bằng mọi giá, phải lấy cho được vàng”. Và sau đó, ông đã phát động một cuộc xâm lược chưa từng có tại châu Mỹ. Hậu quả là, trong nhiều năm, nền văn minh Inca và Aztec đã gần như bị hủy diệt vì những kẻ xâm lược Tây Ban Nha.
Năm 1717
Anh đề ra chế độ bản vị vàng
Anh bắt đầu đề ra chế độ này khi chính phủ định giá 1 ounce vàng là 77 shilling và 10,5 xu năm 1717.
Năm 1803
Việc mạ vàng lần đầu tiên trên thế giới
Việc này được thực hiện bởi giáo sư Luigi Brugnatelli ở Đại học Pavia. Mạ vàng làm cải thiện tính dẫn điện và do đó nó đóng vai trò rất quan trọng đối với nhiều công nghệ hiện đại ngày nay.
Năm 1848
Cơn sốt vàng tại California
John Marshall đã khám phá ra một ít vụn vàng khi xây một nhà máy cưa gần Sacramento, California. Việc này đã châm ngòi cho một cơn sốt vàng lớn nhất trong lịch sử khi có tới 40.000 người trên khắp thế giới đổ xô đến California để đào vàng.
Năm 1885
Cơn sốt vàng tại Nam Phi
Trong khi đang đào đá để xây nhà, một người thợ Australian tên là George Harrison đã tìm thấy quặng vàng tại trang trại Langlaagte gần Johannesburg, Nam Phi. Và thế là những người thợ mỏ từ khắp các nơi đã đổ xô về đây. Ngày nay, Nam Phi chính là nơi có trữ lượng vàng lên tới 40% của toàn thế giới.
Năm 1885
Quả trứng phục sinh đầu tiên của Faberge
 |
| Quả trứng phục sinh Faberge |
Carl Faberge đã làm ra những quả trứng phục sinh bằng vàng đầu tiên cho Sa hoàng Alexander III. Quả trứng này có tên là “Trứng gà mái”, và nó đã được Sa hoàng tặng lại cho vợ mình là nữ hoàng Maria Fedorovna. Việc này đã khởi đầu cho một truyền thống kéo dài suốt cho đến tận những năm 1917.
Năm 1870-1900
Thông qua chế độ bản vị vàng
Tất cả các quốc gia lớn trên thế giới trừ Trung Quốc đã chuyển sang chế độ bản vị vàng mới và định giá cho vàng theo các đơn vị tiền tệ. Chế độ hai bản vị bị bãi bỏ.
Năm 1925
Anh khôi phục chế độ bản vị vàng
Nước Anh quay về với chế độ bản vị vàng đặt ra từ trước chiến tranh với 77 shilling và 10,5 xu cho mỗi ounce vàng, bãi bỏ chuẩn mực đặt ra từ 6 năm trước khi chiến tranh thế giới lần thứ nhất bùng nổ.
Năm 1933
Roosevelt ra lệnh cấm vàng
Tổng thống Roosevelt ra lệnh cấm đổi USD ra vàng (giá tại thời điểm đó là 20.67 USD/ounce). Việc xuất khẩu và nắm giữ vàng tư nhân bị cấm hoàn toàn. Tháng 1/1934, Roosevelt đã định lại giá vàng ở mức 35 USD/ounce.
Năm 1939
Chiến tranh thế giới lần thứ 2 làm thị trường vàng phải đóng cửa
Thị trường vàng ở London đã phải đóng cửa khi Chiến tranh thế giới lần thứ 2 bùng nổ. Sau đó, cả thế giới đã quay về hệ thống tỉ giá hối đoái cố định, lần này là cố định các đơn vị tiền tệ theo đồng USD và giá vàng cũng được tính theo USD.
Năm 1944
Hội nghị Bretton Woods
Hội nghị Bretton Woods đã thiết lập nền tảng cho hệ thống tiền tệ sau chiến tranh. Giá vàng được quy định ở mức 35 USD/ounce. Các đồng tiền khác được niêm yết với tỉ giá cố định so với đồng USD, từ đó hình thành nên chế độ bản vị trao đổi bằng vàng.
Năm 1961
Con chip máy tính đầu tiên dùng vàng làm dây dẫn
Dây dẫn bằng vàng đã được sử dùng để chế tạo ra các con chip máy tính tại phòng thí nghiệm Bell ở Mỹ. Ngày nay, hàng tỉ con chip máy tính đã sử dụng loại dây dẫn này để điều khiển toàn bộ hoạt động của các đồ dùng điện thiết yếu.
Năm 1961
Vàng được dùng trong công nghệ vũ trụ
Con tàu vũ trụ có người lái đầu tiên đã sử dụng vàng để bảo vệ các thiết bị nhạy cảm khỏi bức xạ. Năm 1980, 41 kg vàng đã được dùng để chế tạo tàu con thoi, cụ thể là để hàn các hợp kim, làm các khoang chứa nhiên liệu và các chất dẫn điện.
Năm 1967
Đồng tiền Krugerrand đầu tiên của Nam Phi
The Krugerrand được giới thiệu vào năm 1967, như một công cụ để sở hữu vàng cho cá nhân. Nhưng thực ra, loại tiền xu này được đưa ra nhằm mục đích lưu thông như một đơn vị tiền tệ.
Năm 1971
Gold window (Cửa sổ vàng) đóng cửa
Hệ thống Bretton Woods đã chấm dứt khi tổng thống Mỹ Nixon "đóng cửa gold window ( cửa sổ vàng)", đình chỉ việc quy đổi USD ra vàng. Và sau đó, cả thế giới đã theo chế độ tỉ giá thả nổi như hiện nay.
Năm 1985
Chữa bệnh viêm khớp bằng vàng
Người khổng lồ trong lĩnh vực dược phẩm - SmithKline & French – đã bào chế ra Auranofin, một loại thuốc có chứa vàng để điều trị bệnh viêm khớp mãn tính. Loại thuốc này đã được cấp phép và đem bán ngay lần đầu tiên.
Năm 1999
Thỏa thuận về vàng của các ngân hàng trung ương
15 ngân hàng trung ương châu Âu đã tuyên bố rằng vàng sẽ là thành phần quan trọng trong dự trữ quốc gia và cùng nhau hạn chế tổng lượng vàng bán ra ở mức tối đa là 400 tấn mỗi năm trong vòng 5 năm tiếp theo.
Năm 2001
Vàng được dùng trong phẫu thuật tim
Boston Scientific đã làm ra loại ống stent bọc vàng dùng trong phẫu thuật tim. Đây là loại ống được đặt bên trong động mạch, đóng vai trò như một giá đỡ để giúp máu lưu thông bình thường.
Năm 2003
Vàng K (K-gold) xuất hiện tại Trung Quốc
Hội đồng Vàng thế giới đã tạo ra một phân khúc hoàn toàn mới với việc đưa vàng K ra thị trường. Đây là loại vàng 18 carat ở Trung Quốc. Loại trang sức này chủ yếu có hai màu vàng và trắng, nó được lấy cảm hứng từ các thiết kế của người Italy.
Năm 2004
Quỹ đầu tư vàng SPDR® ra đời
Từ đây, thị trường chuyển sang một hướng đầu tư vàng mới tiên tiến, an toàn và dễ dàng hơn. 6 năm sau khi thành lập, số tài sản được SPDR® nắm giữ đã lên tới hơn 55 tỷ USD.
Năm 2009
Các ngân hàng trung ương lại mua vào
Trong quý 2 của năm, lần đầu tiên sau hai thập kỉ, các ngân hàng trung ương lại trở thành người mua ròng vàng. Động thái này phản ánh đồng thời sự chậm lại trong việc bán vàng của các ngân hàng trung ương châu Âu cũng như sự tăng mua của các nền kinh tế mới nổi.
Năm 2010
Giá vàng chạm đỉnh
Nỗi lo sợ lạm phát và khủng hoảng tài chính liên miên làm cho tiền giấy và tiền xu suy yếu. Giá vàng tại London đã 35 lần liên tiếp chạm đỉnh kể từ đầu năm nay.
